رسانه های جمعی و مشکلات خانوادگی

نوشته دکتر رضا پورحسین(مدیر محترم شبکه چهارم sیما)

يكي از مولفه های خانواده منسجم، پيوند عاطفی است كه در اثر وجود و استمرار فضای گفت وگو، تعاطی افکار و تبادل نظر ميان اعضای آن شكل مي گيرد. پيوند عاطفي، خود به عنوان يک عامل انگيزشی موجب ارتقاء انسجام خانواده می شود و اين سيکل می تواند همچنان ادامه يابد. براين اساس پيوند عاطفي و انسجام خانواده با يكديگر همبستگي مثبت و بالايي دارند.

عوامل گوناگوني موجب آسيب ديدن پيوند عاطفي خانواده شده و مآلا انسجام آن را به مخاطره مي اندازند. يكي از عوامل اثرگذار بر گسستگي انسجام خانواده، گسترش رسانه هاي جمعي و استفاده افراطي از آنها مي باشد. رسانه های جمعی بويژه رسانه های شنيداری وغير متعامل به دليل کارکرد متنوع خود و ايجاد تغييرات پيوسته، بتدريج جای ارتباط بين فردی ازنوع چهره به چهره را گرفته وتوانسته اند فضای انفرادی را بجای فضای جمعی و اجتماعي خانواده حاکم کنند، بطوری که گسترش تکنيکی رسانه های شنيداری و رايانه ای، ارتباط مستقيمی با فردگرايی ودوری از گروه را نشان می دهد. دراين مسير، تعامل فرد با رسانه الکترونيکی وغير احساسی شکل می گيرد وبه دليل برتری تکنولوژيکی وتجهيز فنی ابزارهاي رسانه ای، نوعی رعب فرهنگی وانفعال شخصيتی درفرد ايجاد می شود. نتيجه اين می شود که افراد خانواده به جای گفت وگوی صميمی با يکديگر با ابزارهای الکترونيکی ارتباط برقرار می کنند، ارتباطي که فاقد بارعاطفی واحساسی است. اين آسيب دردو نوع ارتباط، بيشتر خودرا نشان می دهد: يکي ارتباط بين فرزندان و والدين، و ديگري ارتباط بين زن و شوهر.

ادامه نوشته

اعتياد راوي يا روايت

نوشته گروهي از : اميد واضحي‌آشتياني، علي رنجبر، مجيد محلوجي، سيد محمد رضا خوشرو، علي فاضلي اميد

(تأملي بر نظريه جهان مجازي)

بر فرض اعتقاد به عالم مجازي و مجاز به معناي فلسفي آن و نه مفهومي عرفي و عاميانه از آن چه به استدلال هاي فلسفه ممزوج به علم الاجتماع و چه با انگاره هاي روانشناسي از جمله بايسته­هاي مهم اين مرقومه است اينکه عالم مجازي بر فرض وجود چه ويژگي­ها و شاخصه­هائي را براي شناسائي خود ايجاد نموده است. البته مهم و ضروري مي­نمايد. اما ضرورت کنکاش براي بررسي نطفه وجودي او قبل از هر پژوهشي اولي­تر مي­باشد.

ميل عينيت بخشيدن و تجسم دادن به مفاهيم ذهني و قابل درک و ارائه دادن آن به عموم به هر انگيزه­اي که باشد. شايد مهم­ترين عامل تولد انواع هنرها در طول حيات اجتماعي آدميان و حتي قبل از مدنيت و زندگي اجتماعي آدمي مي­باشد. آنچنان که انتروپولوژيست­ها نقاشي و روايت­گري انسان­هاي اوليه بر ديوارهاي غارها را با حيات آدمي برابر درونيات و پندارها و مفاهيم ذهني انسان بدانيم تاريخ آن به 35000 تا 9000 هزار سال قبل از ميلاد مسيح(ص) مي­رسد. بنابراين دغدغه تجلي دادن و قابل فهم کردن پندارها و درونيات انسان سير تحول ارتباطات انساني را متغير ساخته است. اما نياز آدمي به خلق و افزايش گستره وجودي خويش زمينه ساز و بستره آفرين رب النوع­هائي با ويژگي­هاي انساني گرديده است. چنانچه اين ميل اگر به خودباوري انسان ناظر نبود به خلق رب النوع­هائي از جنس جماد و حيوان انجاميد. و با فصل خودباوري او به تولد سوپر من­ها و رب النوع­هائي با ويژگي­هاي انساني انجاميد و آنها به تقويت قواي ضعيف آدمي آمدند.

ادامه نوشته

یادداشتی بر فیلم سینه سرخ(اثر پرویز شیخ طادی)

نویسنده : امید واضحی آشتيانی

«کليپ يا سينما»

از جمله برجسته ­ترين فيلم­های سينمای دينی فيلم سينه سرخ آقای شيخ طادی است که اين بار با مزج و تلفيق دو دين مهم و پر طرف­دار اسلام و مسيحيت روايت می­شود.

کات­ها و سکانسهای تند و پلان­های موزائيکی سينه سرخ ضرب­آهنگی هاليوودی به جريان ابتدای فيلم می­دهد، تو گوئی گمان می­بری آيا اين چنين شروع چگونه به سرانجام آن­چنانی خواهد انجاميد.

به عمق فرو رفتن عنوان­بندی ابتدای فيلم و صحنه گاو بازی جماعت و به پايان رسيدن آن پس از ورود دو ليدر اسلام و مسيحيت هر چند يکي با دوچرخه که مظهر تمدن و اشاره به تقدم راکب آن دارد و ديگری با اسب که نشان­گر سنت و تأخر آن است، همه و همه بيننده هوشمند سينمايی را به درک اين مهم ياری می­رساند که حضور اين دو (کشيش و روحانی) به جهت تنظيم و خاتمه رفتارهای پرخاش­گرانه و توحش­آميز آدميان که با نماد جنگ گاوها ترسيم شده است، می­باشد که انتخاب لوکيشن متناسب با چنين تفسيری خود دليلی ديگر بر اين مدعاست.

ادامه نوشته

سکولاریزیم و نظریه های ارتباط

دکتر فیاض(عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) :

دو مبناي ارتباطي

1. ارتباطات در نخستين گام به دو قسمت تقسيم مي‏شود: ارتباطات انساني و ارتباطات جمعي. در ارتباطات نوع اول, انسان, محور است و ارتباطات انسان‏محور با صورت و مبنا واقع مي‏شود, ولي در ارتباطات نوع دوم, رسانه, محور است, نه ارتباطات و اصل, رسانه جمعي است.

 2. در ارتباطات نوع اول, توليد معنا, اصل واقع مي‏شود, ولي در ارتباطات جمعي, فقط مبادله معنا در نقطه ثقل قرار مي­گيرد. در ارتباطات نوع اول, نوعي بسط زندگي است؛ چون زندگي بر اساس نشانه‏ها شكل مي‏گيرد و نشانه‏ها از معناها به وجود مي‏آيد. پس بسط معنايي بر اثر ارتباطات انساني پديدار مي­شود. ازاين­رو, ارتباطات بر زندگي تحميل نمي‏شود.

 3. ارتباطات جمعي بر اساس رسانه شكل مي‏گيرد و به دنبال تسلط بر زندگي مردم است. پس ذهنيت مردم را شكل مي‏دهد تا بتواند بر زندگي آنان تسلط يابد و اين را از خلق نشانه‏ها و تكرار آنها در رسانه‏ها به دست مي‏آورد كه دچار كمبود معنا و بي‏معنايي مي‏شود و باز با تنوع و تكثر مصنوعي نشانه‏ها, آن را دنبال مي‏كند تا بتواند تا حدي از تكرار بي‏معنايي جلوگيري كند.

ادامه نوشته

جهان مجازی تلویزیون

 نظریه جهان مجازی تلویزیون طی مقاله ای به شرح ذیل توسط جناب آقای دکتر هادی صادقی (رئیس مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما و دانشکده صدا و سیمای قم ) در همایش رسانه و سکولاریزیم (سال 1385) بیان شده است :
جهان مجازی تلویزیون :دکتر هادی صادقی

1. دين

دين همچون همه پديده‌هاي انساني ديگر، تعريف­هاي گوناگوني يافته است. بدون اينكه وارد مناقشات يافتن عناصر ذاتي يا ماهوي دين شويم، مراد خود را از آن بيان مي‌كنيم تا مبنايي براي تفاهم به ‌وجود آيد. پيش از بيان مراد، بهتر است ميان دو كاربرد دين تفكيك كنيم. دين در يك كاربرد به دين عمومي[1] اطلاق مي­شود و در كاربرد ديگر به دين خصوصي.[2] دين عمومي، مستقل از انسان و دين خصوصي وابسته به اوست. دين عمومي براي بودنش نيازمند وجود انساني نيست، ولي دين خصوصي بدون انسان وجود نمي‌يابد. در واقع مي‌توان گفت تجلي دين عمومي در وجود انسان، به دين خصوصي تبديل مي‌شود. بر اين اساس، مي‌توان دين عمومي را اين­گونه تعريف كرد: «مجموعه حقايق و معارفي كه حول محور قدسي شكل گرفته ‌است.» اين مجموعه معارف و حقايق صرف­نظر از وجود انسان، تحقق دارد و داراي حقيقتي قدسي و متعالي و مراتبي متكثر و متدرج است كه از عالم الوهيت آغاز مي‌شود و تا عالم خاك استمرار مي‌يابد. حقيقت دين نزد خداوند است و مراتب نازل آن به فرشتگان و انبيا و آدميان مي‌رسد.

اين مجموعه معارف، شامل انواع معارف نظري و عملي مي‌شود كه دربرگيرنده اعتقادات و جهان­بيني، اخلاقيات و مسائل عملي عرفان، مسائل رفتاري و فقه و حقوق است. قدسي بودن، يكي از صفات مهم اين مجموعه معارف است كه آن را از غير دين جدا مي‌سازد. اين قدسيت دو منشأ دارد؛ يكي اينكه معرفتي باشد كه موصل به امر قدسي و ديگر اينكه معرفتي باشد كه ناشي از امر قدسي است. نمونه معرفت موصل به امر قدسي، استدلال‌هاي عقلي است كه وجود يا اوصاف امر قدسي را اثبات مي‌كند. نمونه معرفت ناشي از امر قدسي، معارفي است كه در كتاب‌هاي مقدس و برگرفته از وحي آمده است و طيف وسيعي از عقايد و فقه و اخلاق را در برمي‌گيرد.

---

[1] . public religion.

[2] . private religion.

ادامه نوشته